Lý thuyết và câu hỏi trắc nghiệm Nhật Bản và Trung Quốc cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX

Tri Thức Học Đường xin giới thiệu đến các bạn học sinh Tài Liệu Môn Lịch Sử Lớp 11

Tài liệu “Lý Thuyết và Câu Hỏi Trắc Nghiệm: Nhật Bản và Trung Quốc Cuối Thế Kỷ XIX – Đầu Thế Kỷ XX” cung cấp cái nhìn tổng quan về hai quốc gia châu Á trong một giai đoạn biến động của lịch sử, khi cả hai đều trải qua những thay đổi lớn về chính trị, kinh tế, và xã hội, dưới áp lực mạnh mẽ từ sự can thiệp của các cường quốc phương Tây.

Nhật Bản Cuối Thế Kỷ XIX – Đầu Thế Kỷ XX

Nhật Bản, dưới sự lãnh đạo của Thiên hoàng Minh Trị, đã tiến hành cuộc Duy Tân Minh Trị, một loạt cải cách toàn diện nhằm hiện đại hóa đất nước và bảo vệ nền độc lập dân tộc. Những cải cách này bao gồm việc thủ tiêu chế độ Mạc phủ, thiết lập chính phủ mới, ban hành Hiến pháp, cải cách kinh tế, quân sự và giáo dục.

Kết quả, Nhật Bản không những thoát khỏi nguy cơ trở thành thuộc địa của các nước tư bản phương Tây mà còn trở thành nước tư bản đầu tiên ở châu Á, đánh dấu sự chuyển mình mạnh mẽ của Nhật từ một quốc gia phong kiến lạc hậu sang một cường quốc tư bản chủ nghĩa.

Trung Quốc Cuối Thế Kỷ XIX – Đầu Thế Kỷ XX

Trung Quốc, trái ngược với Nhật Bản, đã phải đối mặt với sự xâm lược mạnh mẽ từ các cường quốc phương Tây và Nhật Bản, khiến đất nước rơi vào tình trạng nửa thuộc địa nửa phong kiến. Các cuộc chiến tranh thuốc phiện, sự ký kết Hiệp ước Nam Kinh và sự ép buộc mở cửa thị trường đã khiến Trung Quốc mất dần chủ quyền và rơi vào cảnh bị chia cắt, lệ thuộc.

Phản ứng lại, nhiều phong trào đấu tranh yêu nước và cải cách đã bùng nổ như phong trào Thái Bình Thiên Quốc, Duy tân Mậu Tuất và cuộc Cách mạng Tân Hợi năm 1911 dưới sự lãnh đạo của Tôn Trung Sơn, nhằm lật đổ triều đình Mãn Thanh và thiết lập chính phủ cộng hòa. Tuy nhiên, những cuộc cách mạng và cải cách này chỉ đạt được một số thành công hạn chế và không thể thay đổi hoàn toàn số phận nửa thuộc địa của Trung Quốc.

Trích dẫn tài liệu

I. LÍ THUYẾT TRỌNG TÂM
NHẬT BẢN CUỐI THẾ KỈ XIX – ĐẦU THẾ KỈ XX
1. NHẬT BẢN NỬA ĐẦU THẾ KỈ XIX
a. Chính trị
– Quyền lực nằm trong tay Sô-gun (tướng quân).
– Chế độ Mạc phủ lâm vào khủng hoảng.
– Các nước tư bản phương Tây dùng áp lực quân sự đòi Nhật Bản phải “mở cửa”.
b. Kinh tế
– Nông nghiệp: quan hệ sản xuất phong kiến lạc hậu; mất mùa, đói kém liên tiếp,…
– Công – thương nghiệp: mầm mống của kinh tế TBCN phát triển nhanh chóng,…
c. Xã hội
– Chế độ đẳng cấp vẫn được duy trì.
– Mâu thuẫn xã hội ngày càng gay gắt.
 Nhật Bản đứng trước 2 lựa chọn:
– Canh tân đất nước, phát triển theo con đường các nước tư bản phương Tây.
– Tiếp tục duy trì chế độ phong kiến → đối mặt nguy cơ bị các nước đế quốc xâu xé.

…