Lý thuyết và BT chuyên đề thoát hơi nước sinh 11

Tri Thức Học Đường xin giới thiệu đến các bạn học sinh Tài Liệu Môn Sinh Học Lớp 11

Tài liệu “Lý Thuyết Và Bài Tập Trắc Nghiệm Thoát Hơi Nước” cung cấp một cái nhìn toàn diện về quá trình thoát hơi nước trong thực vật, bao gồm lý thuyết cơ bản và các bài tập ứng dụng.

Tài liệu này nhằm mục tiêu trang bị cho học sinh kiến thức sâu sắc về vai trò của thoát hơi nước đối với đời sống thực vật, cấu tạo của lá thích nghi với chức năng thoát hơi nước, cơ chế đóng mở lỗ khí của khí khổng và các tác nhân ảnh hưởng đến quá trình này.

Đặc biệt, tài liệu cũng đề cập đến việc giải thích một số hiện tượng liên quan như sự mát mẻ dưới tán cây so với dưới mái tôn và cách cân bằng nước cũng như tưới tiêu hợp lý cho cây trồng.

Phần Lý Thuyết Trọng Tâm

1. Vai Trò Của Thoát Hơi Nước:
   • Tạo lực hút đầu trên của dòng mạch gỗ.
   • Làm khí khổng mở cho CO2 khuếch tán vào lá, cung cấp cho quá trình quang hợp.
   • Giảm nhiệt độ bề mặt lá.
2. Thoát Hơi Nước Qua Lá:
   • Lá là cơ quan thoát hơi nước chính, với cấu tạo thích nghi như khí khổng và cutin hỗ trợ quá trình này.
   • Hai con đường thoát hơi nước bao gồm qua khí khổng (chính) và qua cutin.
3. Các Nhân Tố Ảnh Hưởng:
   • Nước, ánh sáng, nhiệt độ, gió, và một số ion khoáng ảnh hưởng đến thoát hơi nước.
   • Cân bằng nước và tưới tiêu hợp lý dựa trên đặc điểm của cây, đặc điểm đất, và thời tiết.

Bài Tập Ứng Dụng

Các ví dụ mẫu và bài tập được đưa ra nhằm giúp học sinh hiểu rõ hơn về cơ chế thoát hơi nước và cách các yếu tố môi trường tác động đến quá trình này. Ví dụ như việc giải thích tại sao dưới bóng cây mát hơn so với dưới mái che bằng vật liệu xây dựng, hay tác nhân chính điều tiết độ mở của khí khổng là hàm lượng nước trong tế bào khí khổng.

Trích dẫn nội dung tài liệu

I. LÍ THUYẾT TRỌNG TÂM
1. Vai trò của thoát hơi nước
• Thoát hơi nước tạo lực hút đầu trên của dòng mạch gỗ.
• Thoát hơi nước làm khí khổng mở, cho CO2 khuếch tán vào lá cung cấp cho quá trình quang hợp.
• Thoát hơi nước làm giảm nhiệt độ bề mặt lá.
2. Thoát hơi nước qua lá
2.1. Cấu tạo của lá thích nghi với chức năng thoát hơi nước
Cơ quan thoát hơi nước chủ yếu của cây là lá.

2.2. Hai con đường thoát hoi nước: qua khí khổng và qua cutin
• Con đường qua khí khổng (chủ yếu)

+ Khi no nước, vách mỏng của tế bào khí khổng căng ra → vách dày cong theo → lỗ khí mở ra.
+ Khi mất nước, vách mỏng hết căng → vách dày duỗi → lỗ khí đóng.
• Con đường qua cutin: hơi nước từ các khoảng gian bào của thịt lá qua lớp cutin để ra ngoài.

3. Các nhân tố ảnh hưởng đến quá trình thoát hơi nước
Các nhân tố ảnh hưởng đến quá trình thoát hơi nước là nước, ánh sáng, nhiệt độ, gió và một số ion
khoáng.
4. Cân bằng nước và tưới tiêu hợp lí cho cây trồng
• Cân bằng nước được tính bằng sự so sánh lượng nước do rễ hút vào và lượng nước thoát ra.
• Tưới nước hợp lí cho cây trồng dựa vào: đặc điểm di truyền, pha sinh trưởng, phát triển của cây, loại
cây, đặc điểm đất, thời tiết.
• Chỉ tiêu sinh lí chuẩn đoán về nhu cầu nước của cây: áp suất thẩm thấu, hàm lượng nước, sức hút
nước của lá.