LỊCH SỬ 11 PHONG TRÀO YÊU NƯỚC CHỐNG PHÁP CỦA NHÂN DÂN VIỆT NAM

Tri Thức Học Đường xin giới thiệu đến các bạn học sinh Tài Liệu Môn Lịch Sử Lớp 11

Tài liệu “Lý Thuyết và Câu Hỏi Trắc Nghiệm: Phong Trào Yêu Nước Chống Pháp Của Nhân Dân Việt Nam Trong Những Năm Cuối Thế Kỉ XIX” cung cấp một cái nhìn toàn diện và chi tiết về giai đoạn quan trọng trong lịch sử đấu tranh giải phóng dân tộc Việt Nam.

Tài liệu không chỉ phác họa bối cảnh lịch sử phức tạp của cuộc đấu tranh chống Pháp mà còn đi sâu vào phân tích các phong trào nổi bật như Cần Vương và khởi nghĩa Yên Thế, làm nổi bật sự dũng cảm và quyết tâm của nhân dân Việt Nam trong giai đoạn này.

Bối Cảnh Lịch Sử và Phát Triển Của Phong Trào

Cuộc đấu tranh chống Pháp cuối thế kỉ XIX diễn ra trong bối cảnh mâu thuẫn giữa nhân dân Việt Nam và thực dân Pháp đang ngày càng trở nên gay gắt. Triều Nguyễn phân hoá thành hai phe: chủ chiến và chủ hoà. Điểm nổi bật là sau hiệp ước Pa-tơ-nốt (1884), phe chủ chiến vẫn nuôi hi vọng khôi phục chủ quyền. Thực dân Pháp tìm mọi cách để tiêu diệt phe chủ chiến, dẫn đến cuộc phản công ở kinh thành Huế, mặc dù thất bại nhưng đã khởi xướng cho phong trào Cần Vương, kêu gọi nhân dân đứng lên cứu nước.

Phong Trào Cần Vương

Phong trào Cần Vương (1885 – 1896) được đặc trưng bởi sự lãnh đạo của vua Hàm Nghi, Tôn Thất Thuyết cùng với sự hỗ trợ của văn thân, sĩ phu, và nhân dân dân tộc thiểu số. Phong trào đã trải qua hai giai đoạn với nhiều cuộc khởi nghĩa tiêu biểu như Mai Xuân Thưởng ở Bình Định, khởi nghĩa Bãi Sậy, và đặc biệt là khởi nghĩa Hương Khê, diễn biến dài và quyết liệt nhất trong phong trào, dù cuối cùng đều thất bại nhưng đã để lại nhiều bài học kinh nghiệm quý báu.

Khởi Nghĩa Yên Thế

Khởi nghĩa Yên Thế (1884 – 1914), với sự lãnh đạo của Đề Thám, là một phần của phong trào đấu tranh chống Pháp nhưng có những đặc điểm riêng biệt. Khởi nghĩa không chỉ chống lại thực dân Pháp mà còn đối đầu với chính sách bình định của họ, bảo vệ cuộc sống và quyền lợi của nhân dân. Dù cuối cùng cũng thất bại nhưng đã thể hiện sự kiên cường, dũng cảm của nông dân Việt Nam.

Trích dẫn tài liệu

I. LÍ THUYẾT TRỌNG TÂM PHONG TRÀO CẦN VƯƠNG (1885 – 1896)
Bối cảnh lịch sử:
+ Mâu thuẫn giữa nhân dân Việt Nam với thực dân Pháp, tay sai phát triển gay gắt.
+ Nội bộ triều Nguyễn phân hoá thành 2 phe chủ chiến và chủ hoà. Sau hiệp ước Pa-tơ-nốt (1884), phe
chủ chiến vẫn nuôi hi vọng khôi phục chủ quyền.
+ Thực dân Pháp tìm mọi cách tiêu diệt phái chủ chiến.
+ Đêm ngày 4 rạng sáng 5/7/1885, phe chủ chiến tổ chức cuộc
phản công ở kinh thành Huế để giành thế chủ động nhưng thất bại.
+ Tôn Thất Thuyết đưa vua Hàm Nghi ra Quảng Trị, xuống chiếu
Cần vương, kêu gọi văn thân, sĩ phu đứng lên giúp vua cứu nước.
Các giai đoạn phát triển: (2 giai đoạn)
* Giai đoạn 1885-1888:
Lãnh đạo: Vua Hàm Nghi, Tôn Thất Thuyết và các văn thân, sĩ phu yêu nước.
Lực lượng: Đông đảo nhân dân, dân tộc thiểu số.
Địa bàn: Rộng lớn khắp Bắc Kì và Trung Kì.
Các cuộc khởi nghĩa tiêu biểu: Khởi nghĩa Mai Xuân Thưởng (Bình Định). Đề đốc Tạ Hiên (Thái Bình),
Nguyễn Thiện Thuật (Hưng Yên).
Kết quả: Năm 1888, vua Hàm Nghi bị bắt và đi đày ở An-giê-ri.
* Giai đoạn 1885-1888:
Lãnh đạo: Các văn thân, sĩ phu yêu nước.
Lực lượng: Đông đảo nhân dân, dân tộc thiểu số.
Địa bàn: chuyển trọng tâm lên vùng núi và trung du.
Các cuộc khởi nghĩa tiêu biểu: Khởi nghĩa Bãi Sậy, Hùng Lĩnh, Hương Khê…
Kết quả: Năm 1896, khởi nghĩa Hương Khê bị đàn áp đánh dấu sự thất bại của phong trào Cần vương.