Đề thi thử THPTQG môn Ngữ văn năm 2025 (đề số 2)

I. PHẦN ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)

Đọc văn bản sau:

NHÀ MẸ LÊ

(Trích)

(Thạch Lam)

(Lược một đoạn: Đoàn Thôn là một phố chợ tồi tàn với những cảnh đời khác nhau. Trong đó có bảy, tám gia đình tứ xứ xa kéo tới. Người ta gọi mỗi gia đình bằng tên người mẹ: nhà mẹ Lê, nhà mẹ Đối…)

Nhà mẹ Lê là một gia đình một người mẹ với mười một người con. Bác Lê là một người đàn bà quê chắc chắn và thấp bé, da mặt và chân tay nhăn nheo như một quả trám khô. Khi bác mới đến phố, ai ai cũng chú ý đến đám con của bác: mười một đứa, mà đứa lớn mới có mười bảy tuổi! Đứa bé nhất hãy còn bế trên tay.

Mẹ con bác ta ở một căn nhà lá. Chừng ấy người chen chúc trong một khoảng rộng độ bằng hai chiếc chiếu, có mỗi một chiếc giường nan gãy nát. Mùa rét thì trải ổ rơm đầy nhà, mẹ con cùng nằm ngủ trên đó, trông như một cái ổ chó, chó mẹ và chó con lúc nhúc. Đối với người nghèo như bác một chỗ ở như thế cũng tươm tất lắm rồi. Nhưng còn cách kiếm ăn? Bác Lê chật vật, khó khăn suốt ngày cũng không đủ nuôi từng ấy đứa con. Từ buổi sáng tinh sương, mùa nực cũng như mùa rét, bác ta đã phải trở dậy để đi làm mướn cho những người trong làng. Những ngày có người mướn ấy, tuy bác phải làm vất vả, nhưng chắc chắn buổi tối được mấy bát gạo và mấy đồng xu về nuôi lũ con đói đợi ở nhà.

Đó là những ngày sung sướng. Nhưng đến mùa rét, khi các ruộng lúa đã gặt rồi, cánh đồng chỉ còn trơ cuống rạ, dưới gió bấc lạnh như lưỡi dao sắc khía vào da, bác Lê lo sợ, vì không ai mướn bác làm việc gì nữa. Thế là cả nhà nhịn đói, mấy đứa nhỏ nhất: con Tý, con Phún, thằng Hy mà con chị nó bế, chúng nó khóc lả đi mà không có cái ăn. Dưới manh áo rách nát, thịt chúng nó thâm tím lại vì rét như thịt con trâu chết. Bác Lê ôm lấy con trong ổ rơm, để mong lấy cái ấm của mình ấp ủ cho nó.

(Lược phần cuối: Cuộc đời bác Lê cứ trôi qua lặng lẽ như vậy. Cũng có lúc gia đình bác rất vui vẻ, trẻ con nô đùa với nhau, các bà mẹ rủ rỉ trò chuyện… Mấy năm sau, sự kiếm ăn ngày càng trở nên khó khăn. Mùa rét đến, gia đình bác Lê lâm vào cảnh đói ăn. Bác Lê quyết định sang nhà ông Bá xin ít gạo về cho đàn con ăn. Chẳng những không xin được gạo, bác còn bị người nhà ông Bá thả chó cắn máu chảy ròng ròng. Hai hôm sau, bác Lê lên cơn mê sảng rồi chết. Mấy đứa con nhỏ nhà bác Lê mồ côi bơ vơ.)

(Nguồn https://wattpad .vn/truyen-ngan-thach-lam)

Câu 1: Xác định ngôi kể của văn bản trên.

Câu 2: Dựa vào văn bản, cho biết vì sao khi đến mùa rét, mẹ Lê lo sợ không ai mướn làm việc.

Câu 3: Phân tích tác dụng của biện pháp tu từ liệt kê trong câu văn sau: Bác Lê là một người đàn bà quê chắc chắn và thấp bé, da mặt và chân tay nhăn nheo như một quả trám khô.

Câu 4: Nhận xét một phẩm chất nổi bật của mẹ Lê được thể hiện trong văn bản.

Câu 5: Từ nhân vật mẹ Lê, anh/chị liên hệ đến một nhân vật có nét tương đồng trong tác phẩm văn học khác. Lí giải ngắn gọn (trình bày 4 – 6 dòng).

II. PHẦN VIẾT (6,0 điểm)

Câu 1. (2,0 điểm)

Trong bài thơ Một khúc ca Xuân của Tố Hữu có viết:

[…]

Nếu là con chim, chiếc lá,

Thì con chim phải hót, chiếc lá phải xanh.

Lẽ nào vay mà không trả

Sống là cho, đâu chỉ nhận riêng mình?

[…]

(Trích Tuyển tập thơ Tố Hữu, NXB Hội nhà văn, 1999, tr.276)

Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) phân tích, đánh giá nội dung đoạn trích trong bài thơ Một khúc ca Xuân của Tố Hữu.

Câu 2. (4,0 điểm)

Từ ngữ liệu của phần Đọc hiểu, viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) trình bày ý kiến của anh/chị về ý nghĩa của sự đồng cảm trong cuộc sống.